Weigeren toelichting op prijzen per eenheid in RAW inschrijvingsstaat toegestaan?

Hoe moet een inschrijver handelen indien de aanbestedende dienst na inschrijving het verzoek doet een nadere schriftelijke toelichting te geven ten aanzien van prijzen per eenheid in een RAW inschrijvingsstaat? Is de inschrijver te allen tijde gehouden een dergelijke toelichting te verstrekken? En mag de aanbestedende dienst een inschrijving ongeldig verklaren indien de gevraagde toelichting geweigerd wordt? In het recent gepubliceerde advies 310 van de Commissie van Aanbestedingsexperts van 20 februari 2017 wordt geoordeeld dat inschrijvers niet altijd gehouden zijn een toelichting op prijzen per eenheid in een RAW inschrijvingsstaat te verstrekken en dat een aanbestedende dienst niet per definitie een inschrijving ongeldig mag verklaren als een dergelijke toelichting geweigerd wordt.

Joost Haest advocaat bij Severijn Hulshof

Bij een aanbesteding van een Overeenkomst met Open Posten (OMOP) op basis van de Standaard RAW Bepalingen 2010 wordt door de aanbestedende dienst een toelichting gevraagd aan een inschrijver bij een aantal besteksposten op grond van artikel 01.01.04 van de Standaard 2010, onder meer omdat door de aanbestedende dienst gesteld wordt dat die prijzen per eenheid opvallend laag zouden zijn. Dit verzoek houdt in dat inschrijver moet aantonen dat de ontleding van de aannemingssom voldoet aan artikel 01.01.03 van de Standaard 2010 , inhoudende dat alle kosten die noodzakelijk zijn voor het realiseren van de resultaatsverplichtingen zijn opgenomen in de prijzen per eenheid. Na een uitgebreide discussie weigert inschrijver op het overgrote deel van de vragen antwoord te geven en de inschrijving wordt uiteindelijk ongeldig verklaard.

De inschrijver stelt dat zij als opvolgend inschrijver niet gehouden is een nadere onderbouwing te verstrekken. Inschrijver verwijst naar artikel 01.01.04 lid 01 van de Standaard 2010 waarin is bepaald dat de ontleding van de aannemingssom slechts gevraagd kan worden van de inschrijver die voor gunning van het werk in aanmerking lijkt te komen. De inschrijver vindt nadere onderbouwing van prijzen per eenheid als niet winnaar bezwaarlijk omdat dan bedrijfsvertrouwelijke en bedrijfseigen informatie moet worden prijsgegeven die bij inschrijving zelf niet diende te worden overgelegd. De Commissie van Aanbestedingsexperts oordeelt dat de klacht van inschrijver op basis van artikel 01.01.04 lid 01 van de Standaard 2010 terecht is.

De aanbestedende dienst geeft zich evenwel niet zomaar gewonnen en verandert van koers door zich vervolgens op het standpunt te stellen dat er andere grondslagen zijn op basis waarvan inschrijver toch gehouden zou zijn een nadere toelichting op de prijzen per eenheid te verstrekken.

De aanbestedende dienst beroept zich tevergeefs op artikel 2.55 Aanbestedingswet en artikel 3.26 ARW 2012 waarin een algemene bevoegdheid geformuleerd is om een nadere toelichting te verzoeken op de inschrijving. Uit het arrest HvJ EU 29 maart 2012, C-599/10 (SAG) volgt dat een verzoek tot verduidelijking alle punten van de inschrijving moet behandelen die onnauwkeurig zijn of niet overeenstemmen met de technische specificaties van het bestek. De aanbestedende dienst heeft evenwel op geen enkele wijze melding gemaakt van onderdelen van de inschrijving die onnauwkeurig of niet in overeenstemming met de technische specificaties van het bestek zouden zijn. Er is slechts gewezen op verschillen tussen de ingediende prijzen per eenheid en de prijzen per eenheid in de directieraming.

Gezien het hiervoor genoemde SAG arrest beroept de aanbestedende dienst zich ook tevergeefs op artikel 2.13 van de aanbestedingsleidraad waarin een algemene mogelijkheid is opgenomen om de inschrijving op juistheid en volledigheid te controleren.

Ook het beroep van de aanbestedende dienst op de specifieke regeling ten aanzien van een abnormaal lage inschrijving conform artikel 2.116 Aanbestedingswet en 3.27 ARW 2012 wordt terzijde geschoven door de Commissie van Aanbestedingsexperts. In het verzoek tot toelichting is niet duidelijk kenbaar gemaakt dat de inschrijving in verhouding tot de uit te voeren opdracht abnormaal laag lijkt.

De klachten van de inschrijver worden door de Commissie van Aanbestedingsexperts gegrond verklaard. Er is in dit geval ten onrechte gevraagd om een nadere toelichting van de prijzen per eenheid en de inschrijving had niet ongeldig verklaard mogen worden op de enkele grond dat inschrijver (terecht) weigerde die nadere toelichting te verstrekken.

In de RAW praktijk komt het veel voor dat de niet winnend inschrijver(s) toch gevraagd wordt een nadere toelichting te verstrekken op de prijzen per eenheid. Advies is om een verzoek tot nadere toelichting van prijzen per eenheid niet zo maar te verzenden of klakkeloos in te willigen, maar eerst vast te stellen of er wel grondslag bestaat voor dit verzoek.