Funderingswerk is maatwerk

Een aanzienlijk deel van de grond-, weg en waterbouw werken die momenteel op de (openbare) markt worden gebracht, moeten worden uitgevoerd onder toepassing van de UAV-GC 2005. Dat houdt in dat de aannemer het ontwerp en de uitvoering moet integreren en soms ook nog moet combineren met het uitvoeren van meerjarig onderhoud.

Erik Gierman advocaat bij Severijn Hulshof

Deze rol van ontwerpende aannemer brengt nogal wat risico’s mee die in de huidige markt, waarin de concurrentie nog steeds hevig is en de prijzen en marges laag zijn, niet altijd optimaal of helemaal niet afgedekt zijn. Eén van die risico’s met potentieel grote financiële gevolgen in de vorm van meerkosten en vertragingschade bevindt zich in de bodem. Daarmee doel ik op de invloeden van de bodemgesteldheid op het ontwerp en het werk.

Onder de vlag van de UAV-GC is de ontwerpende aannemer verantwoordelijk voor de afstemming van de werkzaamheden op de bodemgesteldheid. Indien als gevolg van de wijze waarop het werk en het ontwerp op de bodem zijn afgestemd, vertraging, schade en/of gebreken ontstaan, is de aannemer daarvoor in beginsel ten volle aansprakelijk. Dit is een wezenlijk andere risicoverdeling dan die in een traditioneel (UAV/RAW) bestek is opgenomen.

Wanneer de ontwerpende aannemer alle disciplines die nodig zijn voor het ontwerpen en alle facetten van de uitvoering in eigen huis heeft, vormt dit risico doorgaans geen voer voor uitgebreide juridische procedures. Alle schadelijke gevolgen blijven immers bij één en dezelfde partij. Wanneer er is inschreven met een combinatie van bedrijven met elk hun eigen disciplines en verantwoordelijkheden en een goede vertical split in het combinatiecontract, blijft er doorgaans ook weinig discussie over. De schadelijke gevolgen die voortkomen uit het handelen van één van de partners wordt in combinatieverband immers verlegd en verrekend met de tekortschietende partner.

Waar het risico doorgaans wel tot veel problemen leidt, is in het geval dat de inschrijver voor het maken van het ontwerp of een deel van het werk een andere partij in onderaanneming heeft ingeschakeld. In veel van de zaken waarin ik als bouwrechtadvocaat wordt gevraagd om te bemiddelen, constateer ik dat in UAV-GC werken de funderingswerken vaak zijn uitbesteed aan een onderaannemer. In veel gevallen sluiten de contracten van de uitbesteding van het funderingswerk aan de onderaannemer niet aan op de UAV-GC (hoofd)opdracht en dat kan grote gevolgen hebben.

Wanneer de onderaannemer werkt met de AVAF of NVAF voorwaarden, is het voorafgaand aan de uitbesteding van het werk in onderaanneming goed om te beseffen dat deze voorwaarden gestoeld zijn op de UAV en niet op de UAV-GC. Dat betekent – kort gezegd – dat de funderingsaannemer in principe geen ontwerpverantwoordelijkheid draagt en diverse risico’s met betrekking tot de bodemgesteldheid evenmin voor zijn rekening komen.

De ontwerpende aannemer die op deze punten dus geen claims kan doorleggen naar zijn opdrachtgever doet er dus goed aan om hierover van tevoren zaken contractueel vast te leggen naar de onderaannemer die de funderingen ontwerpt en uitvoert. Vergeet in dit verband als ontwerpende UAV-GC aannemer ook niet de aansprakelijkheid beperkende bedingen van de onderaannemer mee te nemen. Een beperking van aansprakelijkheid van de onderaannemer tot 10% van zijn aanneemsom met een maximum van € 225.000,- trekt namelijk een behoorlijke wissel op het eindresultaat van het werk als de schade een veelvoud van die bedragen betreft.